آیین افتتاحیه کنگره بین‌المللی "نقش شیعه در پیدایش علوم انسانی" با حضور دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)
کنگره بین‌المللی "نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم انسانی" با سخنرانی آیت‌الله العظمی «مکارم شیرازی» و حجج اسلام «اختری» دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، «اعرافی» عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)در حوزه علمیه امام کاظم(ع) قم آغاز شد.
آیین افتتاحیه کنگره بین‌المللی "نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم انسانی" با سخنرانی آیت‌الله العظمی «مکارم شیرازی» و با حضور آیت الله العظمی «جعفر سبحانی» و حضرات آیات و حجج اسلام «اختری» دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، «اعرافی» عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، «غروی»، «مسعودی خمینی» و «فقیهی» استادان عالی حوزه علمیه قم و جمع زیادی از شخصیت های علمی ایرانی و غیر ایرانی در حوزه علمیه امام کاظم(ع) قم برگزار شد.
سخنران اصلی این مراسم، آیت الله العظمی مکارم شیرازی بودند که در آغاز بیانات خویش فرمودند: در این کنگره به دنبال آن هستیم که نشان دهیم که اهل بیت)ع) و علمای پیرو آنها چه خدمات ارزشمندی در عرصه پیدایش و گسترش علوم اسلامی داشتند.
ایشان افزودند: در این بین قرار نیست که نقش علمای مذاهب دیگر را در پیدایش و گسترش علوم نفی کنیم و این کنگره بار منفی نسبت به علمای مذاهب دیگر را ندارد؛ بلکه با تقدیر از این تلاش ها، عرض می کنیم که دو اصل بر تمام این کنگره حاکم است که نخستین آن احترام به همه مذاهب اسلامی و همچنین علمی بودن کنگره می باشد.
به گزارش خبرگزاری حوزه معظم له اظهارکردند: اسلام، آغاز و پایان جهان را در سیطره علم می داند؛ زیرا از یک سو فضیلت و برتری حضرت آدم به فرموده قرآن مجید بر همه فرشتگان به سبب امتیاز علمی ایشان بود؛ این استعداد در فرزندان او در هزاران سال به تدریج آشکار گردید.
این مرجع تقلید بیان کردند: این استعدادها به نسل آدم منتقل شد و به تدریج این استعداد ظاهر شد؛ به شهادت قرآن، افتخار انسان بر دیگر مخلوقات به سبب علمیت انسان است؛ در بخش پایانی جهان که به ظهور حضرت مهدی(عج) می رسد، افتخار آن حضرت به علوم و دانش های فوق العاده الهی او است.
* علمای شیعه، پدید آورندگان علوم وسیع اسلامی و مسبب گسترش آن
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی گفتند: امام صادق(ع) بیان می فرمایند که مجموعه علم و دانش ها 27 بخش است که 2 بخش آن تا پیش از ظهور حضرت مهدی(عج) در اختیار بشر قرار خواهد گرفت و به امر ایشان با ظهور امام، 25 بخش دیگر علم نیز آشکار می شود و علوم انسانی کامل می شود.
ایشان افزودند: این افتخار بزرگ ما است که اسلام از یک محیط جاهلی و خرافی برخاست و نقش بزرگ علم و دانش را به مسلمانان داد و مسلمانان در صدر علوم قرار گرفتند.
معظم له اظهارکردند: علمای شیعه، پدید آورندگان علوم وسیع اسلامی و مسبب گسترش آن بودند ولی متاسفانه خدمات آنها به خوبی منعکس نشد؛ البته حکمرانان ظالم که حساب آنها را از برادران اهل سنت جدا می دانیم اجازه بروز و ظهور به علمای شیعه ندادند؛ کتابخانه علمای شیعه را آتش زدند و آنها را به شهادت رساندند.
* متعصبان و نواصب کتاب های علمی دانشمندان شیعه را سانسور کردند
این مرجع تقلید بیان کردند: حاکمان ستمگر بنی امیه و بنی امیه بسیاری از تحقیقات دانشمندان اهل بیتی را سوزاندند و نابود کردند تا جایی که این علما این اوراق را زیر زمین پنهان کردند که به همین جهت این آثار دچار مشکل شد؛ در شرح حال شیخ الطایفه(شیخ طوسی) که در عرصه های مختلف علمی فعالیت داشته بیان شده است که مقام علمی ایشان در بغداد به شکلی بروز و ظهور کرد که مردم و علمای بسیاری از مذاهب اسلامی نزد ایشان حاضر می شدند و بیش از 300 مجتهد در کلاس درس ایشان حضور می یافتند، ولی هنگامی که سلجوقیان متعصب روی کار آمدند گروهی از خوارج و نواصب خانه شیخ را غارت کردند و کتابخانه او را مشتمل بر 10هزار کتاب نفیس به آتش کشیدند و شیخ ناچار شدند که به بغداد سفر کنند و حوزه علمیه فاخر بغداد را تاسیس کنند.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی گفتند: کتابخانه های بزرگی توسط شیعیان ایجاد شد که از جمله آن می توان به کتابخانه های نیشابور، قاهره در دولت فاطمی(با 400 کارمند)، کتابخانه مسجد جامع اصفهان و مرو (دارای 10 کتابخانه تخصصی) صدها هزار جلد کتاب را در دل خود جای دادند که توسط مغولان و... به آتش کشیده شد؛ کتابخانه شاه عباس به سن پترزربورگ متنقل شد.
معظم له اظهارکردند: شهید اول صاحب کتابخانه فقهی و مورد توجه خاص و عام بود؛ دانش گسترده ایشان به حدی بود که ایشان در زندان در یک دوره کوتاه یک دوره فقه را تالیف کرد؛ متاسفانه ایشان با شهادت کذب از سوی بدخواهان توسط نظام حاکم به شهادت رسید؛ شهید ثانی در لبنان مذاهب 5 گانه را تدریس می کرد؛ ایشان شرح لمعه را که یکی از متون گسترده فقهی است و امروز پس از چند قرن در حوزه های علمیه تدریس کرد در 6 ماه و 6 روز نوشت که ایشان نیز توسط افراط گرایان اسیر و به شهادت رسید.
* کتابخانه های ما مملو از کتب علمای اهل سنت است
این مرجع بیان کردند: سانسور کردن کتاب های علمی دانشمندان شیعه و ممانعت از حضور آنها در کتابخانه و مدارس و دانشگاه ها و دیگر مذاهب حوزه های علمیه از شیوه های متعصبان و نواصب بود و حتی بعدها عنوان کردند که آیا علمای شیعه، کتابی هم دارند؟ کتابخانه های ما مملو از کتب علمای اهل سنت است ولی متاسفانه در کتابخانه های افراطی ها از جمله وهابیون در مکه و مدینه و ریاض یا کتابی از ما یافت نمی شود و یا اگر باشد در دسترس کسی قرار نمی گیرد؛ در حالی که علمای شیعه صدها هزار جلد کتاب تالیف کردند.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی گفتند: علمای متعادل اهل سنت با ما مراودات علمی دارند؛ این امور باعث شد که پرده ها را کنار بزنیم و حقایق را آشکار کنیم و نقش ائمه و پیروان آنها را در تاسیس علوم اسلامی روشن کنیم؛ مرحوم سید حسن صدر، موسس تاسیس الشیعه و آقابزرگ تهران و مرحوم سید محسن امین عاملی گام های باارزشی در این زمینه برداشته اند ولی به یقین این کتب برای اطلاع به گستره دستاوردهای شیعیان کافی نیست.
ایشان افزودند: در این زمینه 400 پژوهشگر نخبه از شیعیان و اهل سنت و یپروان مذاهب دیگر دعوت کردیم که در دو سال دست به دست هم دادند و در هر 6 علم اصلی علوم اسلامی به کاوش پرداختند و سپس علوم شش گانه پایه از جمله صرف و نحو و لغت و رجال و منطق و... و فلسفه و عرفان و تاریخ و جغرافیا و طب و نجوم و ریاضیات را بررسی کردند و خدمات ائمه (ع) و علمای شیعه را از قرون نخست تا قرن حاضر از کتب آنها استخراج کردند و بیش از 50 جلد کتاب آماده انتشار شد که این کتاب ها، کتب ماندگاری در تاریخ اسلام خواهد بود که پس از یک ویرایش چند ماهه به چاپ خواهد رسید.
معظم له اظهارکردند: این کتب دریچه هایی به روی خدمات علمی ائمه و پیروان مکتب آنها می گشاید که شاید بسیاری از آنها تا کنون برای خود ما نیز پوشیده مانده بود.
* انتشار کتاب ۵۰جلدی از خدمات ائمه(ع) و علمای شیعه
این مرجع تقلید بیان کردند: این کتب باید به چند زبان از جمله عربی و انگلیسی و اردو... منتشر شود که مقدمات آنها آماده شده است؛ نکته دیگر آنکه باید عصاره این 50 کتاب در چند جلد کمتر نیز منتشر شود؛ همچنین مطالب ارزشنمدی که در سخنرانی های علما بیان می شود نیز بر این کتب افزوده می شود؛ در حوزه های علمیه باید به این مساله اهمیت ویژه ای داده شود و خدمات علمای شیعه در کتب درسی وارد شود؛ معتقد هستیم که تبادل علوم و کتب میان ما و علمای اهل سنت بیش از پیش باشد زیرا نتیجه همه آنها به نفع اسلام خواهد شود.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی گفتند: نشر کتاب های خطی از جمله فعالیت های این کنگره بوده است؛ کتاب های خطی که در کتابخانه های ایران و خارج قرارداد و تعداد آنها به ده ها هزار جلد کتاب می رسد باید در دسترس مردم قرار گیرد ولی متاسفانه برخی از مسئولان این کتابخانه ها در ایران و خارج اجازه کپی برداری و استفاده از آنها را نمی برند و این کتب در زندانی به نام کتابخانه گرفتار شده است که امیدواریم این مشکلات حل شود؛ تنها کتابخانه ای که در این عرصه با ما همکاری کرد، کتابخانه مرحوم کاشف الغطا بود که آنها هم از ترس نابودی توسط صدام مجبور شدند کپی آن را در اختیار مردم قرار دهند.
ایشان افزودند: دلیلی ندارد که آثار شیعه مخفی و مکتوم بماند؛ متاسفانه امروزه نه اجازه برداشت کتاب و یا نسخه کپی آن را نداریم و این مساله مشکلات خاصی در امر پژوهش های حدیثی ایجاد می کند.
شایان ذکر است کنگره بین المللی "نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی" با اشراف آیت الله العظمی مکارم شیرازی و همکاری نهادهای فرهنگی ــ از جمله مجمع جهانی اهل بیت(ع) در روزهای ۲۰ و ۲۱ اردیبهشت در قم برگزار می شود. در این کنگره ۱۵۰ ادنیشمند از ۵۴ کشور حضور دارند.
آیین افتتاحیه کنگره بین‌المللی "نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم انسانی" با سخنرانی آیت‌الله العظمی «مکارم شیرازی» و با حضور آیت الله العظمی «جعفر سبحانی» و حضرات آیات و حجج اسلام «اختری» دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، «اعرافی» عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، «غروی»، «مسعودی خمینی» و «فقیهی» استادان عالی حوزه علمیه قم و جمع زیادی از شخصیت های علمی ایرانی و غیر ایرانی در حوزه علمیه امام کاظم(ع) قم برگزار شد.
سخنران اصلی این مراسم، آیت الله العظمی مکارم شیرازی بودند که در آغاز بیانات خویش فرمودند: در این کنگره به دنبال آن هستیم که نشان دهیم که اهل بیت)ع) و علمای پیرو آنها چه خدمات ارزشمندی در عرصه پیدایش و گسترش علوم اسلامی داشتند.
ایشان افزودند: در این بین قرار نیست که نقش علمای مذاهب دیگر را در پیدایش و گسترش علوم نفی کنیم و این کنگره بار منفی نسبت به علمای مذاهب دیگر را ندارد؛ بلکه با تقدیر از این تلاش ها، عرض می کنیم که دو اصل بر تمام این کنگره حاکم است که نخستین آن احترام به همه مذاهب اسلامی و همچنین علمی بودن کنگره می باشد.
به گزارش خبرگزاری حوزه معظم له اظهارکردند: اسلام، آغاز و پایان جهان را در سیطره علم می داند؛ زیرا از یک سو فضیلت و برتری حضرت آدم به فرموده قرآن مجید بر همه فرشتگان به سبب امتیاز علمی ایشان بود؛ این استعداد در فرزندان او در هزاران سال به تدریج آشکار گردید.
این مرجع تقلید بیان کردند: این استعدادها به نسل آدم منتقل شد و به تدریج این استعداد ظاهر شد؛ به شهادت قرآن، افتخار انسان بر دیگر مخلوقات به سبب علمیت انسان است؛ در بخش پایانی جهان که به ظهور حضرت مهدی(عج) می رسد، افتخار آن حضرت به علوم و دانش های فوق العاده الهی او است.
* علمای شیعه، پدید آورندگان علوم وسیع اسلامی و مسبب گسترش آن
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی گفتند: امام صادق(ع) بیان می فرمایند که مجموعه علم و دانش ها 27 بخش است که 2 بخش آن تا پیش از ظهور حضرت مهدی(عج) در اختیار بشر قرار خواهد گرفت و به امر ایشان با ظهور امام، 25 بخش دیگر علم نیز آشکار می شود و علوم انسانی کامل می شود.
ایشان افزودند: این افتخار بزرگ ما است که اسلام از یک محیط جاهلی و خرافی برخاست و نقش بزرگ علم و دانش را به مسلمانان داد و مسلمانان در صدر علوم قرار گرفتند.
معظم له اظهارکردند: علمای شیعه، پدید آورندگان علوم وسیع اسلامی و مسبب گسترش آن بودند ولی متاسفانه خدمات آنها به خوبی منعکس نشد؛ البته حکمرانان ظالم که حساب آنها را از برادران اهل سنت جدا می دانیم اجازه بروز و ظهور به علمای شیعه ندادند؛ کتابخانه علمای شیعه را آتش زدند و آنها را به شهادت رساندند.
* متعصبان و نواصب کتاب های علمی دانشمندان شیعه را سانسور کردند
این مرجع تقلید بیان کردند: حاکمان ستمگر بنی امیه و بنی امیه بسیاری از تحقیقات دانشمندان اهل بیتی را سوزاندند و نابود کردند تا جایی که این علما این اوراق را زیر زمین پنهان کردند که به همین جهت این آثار دچار مشکل شد؛ در شرح حال شیخ الطایفه(شیخ طوسی) که در عرصه های مختلف علمی فعالیت داشته بیان شده است که مقام علمی ایشان در بغداد به شکلی بروز و ظهور کرد که مردم و علمای بسیاری از مذاهب اسلامی نزد ایشان حاضر می شدند و بیش از 300 مجتهد در کلاس درس ایشان حضور می یافتند، ولی هنگامی که سلجوقیان متعصب روی کار آمدند گروهی از خوارج و نواصب خانه شیخ را غارت کردند و کتابخانه او را مشتمل بر 10هزار کتاب نفیس به آتش کشیدند و شیخ ناچار شدند که به بغداد سفر کنند و حوزه علمیه فاخر بغداد را تاسیس کنند.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی گفتند: کتابخانه های بزرگی توسط شیعیان ایجاد شد که از جمله آن می توان به کتابخانه های نیشابور، قاهره در دولت فاطمی(با 400 کارمند)، کتابخانه مسجد جامع اصفهان و مرو (دارای 10 کتابخانه تخصصی) صدها هزار جلد کتاب را در دل خود جای دادند که توسط مغولان و... به آتش کشیده شد؛ کتابخانه شاه عباس به سن پترزربورگ متنقل شد.
معظم له اظهارکردند: شهید اول صاحب کتابخانه فقهی و مورد توجه خاص و عام بود؛ دانش گسترده ایشان به حدی بود که ایشان در زندان در یک دوره کوتاه یک دوره فقه را تالیف کرد؛ متاسفانه ایشان با شهادت کذب از سوی بدخواهان توسط نظام حاکم به شهادت رسید؛ شهید ثانی در لبنان مذاهب 5 گانه را تدریس می کرد؛ ایشان شرح لمعه را که یکی از متون گسترده فقهی است و امروز پس از چند قرن در حوزه های علمیه تدریس کرد در 6 ماه و 6 روز نوشت که ایشان نیز توسط افراط گرایان اسیر و به شهادت رسید.
* کتابخانه های ما مملو از کتب علمای اهل سنت است
این مرجع بیان کردند: سانسور کردن کتاب های علمی دانشمندان شیعه و ممانعت از حضور آنها در کتابخانه و مدارس و دانشگاه ها و دیگر مذاهب حوزه های علمیه از شیوه های متعصبان و نواصب بود و حتی بعدها عنوان کردند که آیا علمای شیعه، کتابی هم دارند؟ کتابخانه های ما مملو از کتب علمای اهل سنت است ولی متاسفانه در کتابخانه های افراطی ها از جمله وهابیون در مکه و مدینه و ریاض یا کتابی از ما یافت نمی شود و یا اگر باشد در دسترس کسی قرار نمی گیرد؛ در حالی که علمای شیعه صدها هزار جلد کتاب تالیف کردند.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی گفتند: علمای متعادل اهل سنت با ما مراودات علمی دارند؛ این امور باعث شد که پرده ها را کنار بزنیم و حقایق را آشکار کنیم و نقش ائمه و پیروان آنها را در تاسیس علوم اسلامی روشن کنیم؛ مرحوم سید حسن صدر، موسس تاسیس الشیعه و آقابزرگ تهران و مرحوم سید محسن امین عاملی گام های باارزشی در این زمینه برداشته اند ولی به یقین این کتب برای اطلاع به گستره دستاوردهای شیعیان کافی نیست.
ایشان افزودند: در این زمینه 400 پژوهشگر نخبه از شیعیان و اهل سنت و یپروان مذاهب دیگر دعوت کردیم که در دو سال دست به دست هم دادند و در هر 6 علم اصلی علوم اسلامی به کاوش پرداختند و سپس علوم شش گانه پایه از جمله صرف و نحو و لغت و رجال و منطق و... و فلسفه و عرفان و تاریخ و جغرافیا و طب و نجوم و ریاضیات را بررسی کردند و خدمات ائمه (ع) و علمای شیعه را از قرون نخست تا قرن حاضر از کتب آنها استخراج کردند و بیش از 50 جلد کتاب آماده انتشار شد که این کتاب ها، کتب ماندگاری در تاریخ اسلام خواهد بود که پس از یک ویرایش چند ماهه به چاپ خواهد رسید.
معظم له اظهارکردند: این کتب دریچه هایی به روی خدمات علمی ائمه و پیروان مکتب آنها می گشاید که شاید بسیاری از آنها تا کنون برای خود ما نیز پوشیده مانده بود.
* انتشار کتاب ۵۰جلدی از خدمات ائمه(ع) و علمای شیعه
این مرجع تقلید بیان کردند: این کتب باید به چند زبان از جمله عربی و انگلیسی و اردو... منتشر شود که مقدمات آنها آماده شده است؛ نکته دیگر آنکه باید عصاره این 50 کتاب در چند جلد کمتر نیز منتشر شود؛ همچنین مطالب ارزشنمدی که در سخنرانی های علما بیان می شود نیز بر این کتب افزوده می شود؛ در حوزه های علمیه باید به این مساله اهمیت ویژه ای داده شود و خدمات علمای شیعه در کتب درسی وارد شود؛ معتقد هستیم که تبادل علوم و کتب میان ما و علمای اهل سنت بیش از پیش باشد زیرا نتیجه همه آنها به نفع اسلام خواهد شود.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی گفتند: نشر کتاب های خطی از جمله فعالیت های این کنگره بوده است؛ کتاب های خطی که در کتابخانه های ایران و خارج قرارداد و تعداد آنها به ده ها هزار جلد کتاب می رسد باید در دسترس مردم قرار گیرد ولی متاسفانه برخی از مسئولان این کتابخانه ها در ایران و خارج اجازه کپی برداری و استفاده از آنها را نمی برند و این کتب در زندانی به نام کتابخانه گرفتار شده است که امیدواریم این مشکلات حل شود؛ تنها کتابخانه ای که در این عرصه با ما همکاری کرد، کتابخانه مرحوم کاشف الغطا بود که آنها هم از ترس نابودی توسط صدام مجبور شدند کپی آن را در اختیار مردم قرار دهند.
ایشان افزودند: دلیلی ندارد که آثار شیعه مخفی و مکتوم بماند؛ متاسفانه امروزه نه اجازه برداشت کتاب و یا نسخه کپی آن را نداریم و این مساله مشکلات خاصی در امر پژوهش های حدیثی ایجاد می کند.
شایان ذکر است کنگره بین المللی "نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی" با اشراف آیت الله العظمی مکارم شیرازی و همکاری نهادهای فرهنگی ــ از جمله مجمع جهانی اهل بیت(ع) در روزهای ۲۰ و ۲۱ اردیبهشت در قم برگزار می شود. در این کنگره ۱۵۰ ادنیشمند از ۵۴ کشور حضور دارند.