1000 نفر از 120 کشور در پنجمین اجلاس مجمع شرکت خواهند کرد
اهداف مجمع همان‌طور كه از نامش بر می‌آید؛ معرفی و شناساندن مكتب اهل بیت به جهانیان، نشر آثار و معارف اسلام، قرآن و عترت، تحكیم و پشتیبانی و گسترش وحدت و اتحاد امت اسلامی، تلاش برای كم شدن اختلافات در میان مسلمانان و پراكندگی میان آنها، دفاع از مكتب اهل بیت در برابر هجوم دشمنان، پاسخگویی به پرسش‌ها در دنیا در مورد مكتب اهل بیت، پشتیبانی از پیروان اهل بیت است.
پس از پایان ماه مبارک رمضان امسال و از 20 تا 24 شهریورماه پنجمین اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) در تهران برگزار خواهد شد. در این اجلاس که هر چهار سال یکبار تشکیل می‌شود حدود1000 نفر از شخصیت‌های مهم جهان تشیع از 120 کشور شرکت خواهند نمود.
آنچه در پی می‌آید گفتگوی ابنا با «حجت الاسلام والمسلمین محمدحسن اختری» دبیرکل مجمع و رییس ستاد برگزاری اجلاس است:
ابنـا : به عنوان اولین سؤال، لطفا تاریخچه ای از مجمع جهانی اهل بیت(ع) بیان بفرمایید.
ــ بسم الله الرحمن الرحیم. با سلام و درود به پیشگاه حضرت ولی عصر و آرزوی تعجیل در ظهور آن حضرت، و این امید که خداوند ما را از زمینهسازان ظهور و خدمتگزارن برنامه جهانی آن امام بزرگ قرار دهد.
مجمع جهانی اهل بیت(ع) 21 سال پیش جهت تحقق بخشیدن به یکی از مهمترین آرمان‌های پیروان اهل بیت عصمت و طهارت ـ علیهم السلام ـ یعنی «وحدت و انسجام بخشیدن به شیعیان اهل بیت پیامبر(ص)» و «تلاش برای ارتقاء فکری و فرهنگی آنان» تشکیل شد.
اولین گردهمایی عمومی مجمع با فرمان ولی امر مسلمین جهان و مرجعیت عالیه جهان تشیع حضرت آیت الله العظمی خامنهای با حضور بیش از سیصد نفر از فرهیختگان و نخبگان تشكیل گردید و در همان کنفرانس سنگ بنای مجمع نهاده شد.
اهداف مجمع همان‌طور كه از نامش بر می‌آید؛ معرفی و شناساندن مكتب اهل بیت به جهانیان، نشر آثار و معارف اسلام، قرآن و عترت، تحكیم و پشتیبانی و گسترش وحدت و اتحاد امت اسلامی، تلاش برای كم شدن اختلافات در میان مسلمانان و پراكندگی میان آنها، دفاع از مكتب اهل بیت در برابر هجوم دشمنان، پاسخگویی به پرسش‌ها در دنیا در مورد مكتب اهل بیت، پشتیبانی از پیروان اهل بیت است.
از آن زمان تاکنون، مجمع خدمات مهم و مفیدی به مسلمانان عموماً و شیعیان خصوصاً نموده است که اشاره به آنها وقت زیادی میطلبد و خوانندگان شما هم با آن آشنا هستند.
ابنـا : مجمع عمومی چه جایگاهی در مجمع دارد؟
ــ در زمان تأسیس مجمع، ارکان و بازوهایی برای آن در نظر گرفته شد. "شورای عالی" و "مجمع عمومی" از مهمترین ارکان مجمع هستند. "دبیر كل" هم برای پیگیری نظرات این دو رکن، اجرای اساسنامه و مصوبات مجمع در نظر گرفته شد كه به کمک معاونان، مدیران و کارکنان مجمع وظایف خود را انجام میدهد.
«مجمع عمومی» متشکل از شخصیتها و افرادی از پیروان اهل بیت در سراسر جهان اسلام و جهان تشیع است. در حال حاضر حدود 700 نفر عضو این مجمع هستند که تعدادی از آنها را نخبگان داخلی و بقیه را پیروان اهل بیت علیهم السلام در کشورهای دیگر دنیا تشکیل می دهند.
ابنـا : اجلاس مجمع عمومی در چه فاصلهای برگزار می‌شود؟
ــ طبق اساسنامه، هر چهار سال یکبار این مجمع عمومی تشکیل جلسه میدهد. ما چهار سال پیش، چهارمین مجمع عمومی را تشکل دادیم و الان هم پس از پایان ماه مبارک رمضان اجلاس مجمع عمومی را برگزار خواهیم کرد.
در چهارمین اجلاس مجمع عمومی در مردادماه سال 1386 حدود 500 نفر از شخصیت‌های خارجی از حدود 100 كشور شرکت کردند؛ در حالی که پیشبینی میکنیم پنجمین اجلاس مجمع عمومی با شرکت حدود 600 شخصیت خارجی از 120 کشور برگزار شود. بیش از 400 نفر از مدعوین هم از فرهیختگان داخلی هستند که مجموعاً نزدیک به 1000 نفر در این اجلاس شرکت خواهند نمود. البته از الان نمی توانیم بگوییم که حتماً همه دعوت شدگان در اجلاس شرکت خواهند کرد؛ ولی پیش بینی می شود که بیش از 75 درصد آنها شرکت کنند. میتوان گفت که هم از نظر شرکت، هم از نظر تعداد مدعوین و هم از نظر تعداد کشورها بیشتر از اجلاس قبل خواهند بود.
ابنـا : هدف از برگزاری این اجلاس چیست؟
ــ اهداف این اجلاس همان اهداف مجمع است؛ یعنی اجلاس مجمع عمومی برای پیگیری و تحقق اهداف مجمع برگزار می‌شود. در این جلسات نخبگانی كه از سراسر جهان عضو مجمع جهانی اهل بیت(ع) هستند نظرات و پیشنهادهای خود را بیان كنند. در این اجلاس همچنین مسائل مبتلا به پیروان اهل بیت(ع) مطرح می‌شود و هریک از اعضاء مشکلات شیعیان مناطق خود را بیان میکنند تا راهکارهایی برای حل آن مشکلات در نظر گرفته شود. بهرحال این اجلاس، فرصت خوبی برای مدعوین از کشورهای مختلف است که موضوعات و گزارشها و مسائل منطقه خودشان را بیان کنند.
ابنـا : برنامههای مجمع عمومی امسال چیست؟
ـ این اجلاس از روز یکشنبه 20 تا روز 23 شهریور 1390 برگزار خواهد شد. مراسم افتتاحیه در روز یکشنبه برگزار می‌شود. روزهای دوم و سوم و صبح روز چهارم كمیسیون‌ها، و بعداز ظهر روز چهارم مراسم اختتامیه را خواهیم داشت.
ابنـا : چرا اجلاس امسال را به نام "اهل بیت(ع) و بیداری اسلامی" نامگذاری كردهاید؟
ــ یکی از وظایف اساسی که بر عهده همه ماست داشتن آگاهی از وقایعی است که در جهان اسلام میگذرد، تا از این طریق بتوانیم با تحلیل درست و دقیق نسبت به وقایع پیرامون خود، مسؤولیت خود رابشناسیم و براساس آن اقدام کنیم. به عبارت دیگر درک درست از قضایا، بستگی به بصیرت و آگاهی دارد و از این طریق است که انسان میتواند وظیفه خود نسبت به آنچه در جهان میگذرد را بشناسد.
خوب، الان مهمترین واقعه جهان اسلام "بیداری اسلامی" است که از حدود 7 ماه پیش شدت و سرعت گرفته و یکی یکی کشورهای عربی و اسلامی را درنوردیده و حتی در برخی کشورهای غیراسلامی هم اثر گذاشته است. برخی افراد از آغاز این تحولات تلاش کردند که آن را بر اساس توطئهای آمریکایی تحریف کنند و دلایل آن را به انگیزههای اجتماعی، اقتصادی و معیشتی تقلیل دهند. کشورهای امپریالیستی هم تلاش کردند به گونهای وانمود شود که جریانهای طغیان‌گر این خیزشها را به وجود آوردهاند ؛ در حالی که اساسیترین و بنیادیترین انگیزه حرکتهای اخیر منطقه، اسلامخواهی و دینگرایی و عزتطلبی است که بدون شک، ریشه در انقلاب اسلامی و اندیشههای حضرت امام(ره) دارد و همین دینی بودن این تحولات است که باعث وحشت امپریالیسم شده است.
در واقع، برخلاف آنچه که برخی سران منطقه چند سال پیش اعلام کردند و تعبیر "هلال شیعی" را در توصیف وضعیت منطقه به کار بردند، باید گفت به کوری چشم آنها این "هلال مقاومت" است که در منطقه تشکیل شده و در حال تبدیل به "بدر شب چهارده مقاومت" است.
لذا همه توطئه‌ها و دشمنیها، این حرکت پایانناپذیر است و همان‌طور که مردم تونس، مصر و لیبی موفق شدند انقلابیون بحرین، یمن و بقیه خیزشها هم به پیروزی خواهند رسید؛ چرا که برای خدا قیام کردهاند و هدفشان دین، عزت، کرامت و شرفشان است.
با توجه به آنچه عرض کردم و با توجه به شرایط امسال جهان اسلام، موضوع کلی«اهل بیت(ع) و بیداری اسلامی» و «نقش مجمع جهانی اهل بیت(ع) در این زمینه» نیز در دستور کار قرار گرفته است و شرکتکنندگان طی این اجلاس چهار روزه در کمیسیونهای مختلف به بحث و گفتوگو در مورد این موضوع هم میپردازند.
ابنـا : آیا این نامگذاری، آثار عملی هم در پی خواهد داشت؟
ــ به نظر ما اقداماتی که تاکنون از سوی مسلمانان جهان درباره تحولات منطقه و حمایت از مردم مظلوم و انقلابی صورت گرفته کافی نبوده است. کارهایی هم بوده بیشتر در حد حرکات تبلیغی و ابراز انزجار و تنفر از جنایات دیکتاتورها بوده است و در زمینههای میدانی و عملی کار خاصی انجام نگرفت.
لذا ما دو هدف عمده را از این نامگذاری دنبال میکنیم:
1. تلاش میکنیم در مباحثاتمان ـ مخصوصاً در کمیسیون ویژه بیداری اسلامی ـ تحلیل عمیق و صحیحی از بیداری اسلامی در منطقه ارائه کنیم و مانع از تحلیلهای ناصواب افرادی شویم که در داخل و خارج جهان اسلام، تلاش میکنند این خیزش را مصادره کنند.
2. از آنجا که مردم انقلابی در این کشورها ـ مخصوصاً مردم بحرین ـ متحمل همهگونه تعرض و مصیبتی شدند و الان شرایط مناسبی ندارند با طرح مشکلات آنها در اجلاس، تلاش میکنیم راهکارهای عملی برای کاهش آلام آنان پیدا کنیم.
بهرحال، به نظر ما میتوان از فضای موجود در منطقه، بیشترین و بهترین بهرهبرداری را در راستای بیدار کردن مردم انجام داد و نتایجی عملی به دست آورد. البته این نتایج عملی به پیگیری اعضای مجمع عمومی و نیز همکاری رسانهها بستگی دارد که امیدواریم انجام شود.
ابنـا : دشمنان اسلام در صدد ایجاد توطئه در میان مسلمانان‌اند. مجمع جهانی اهل بیت(ع) در این اجلاس چه برنامه‌هایی را برای خنثی كردن توطئه‌ها دارد؟
ـ یكی از اهداف مجمع، ایجاد وحدت و همكاری بین مسلمانان است. در این راه، هم مجمع و هم مجموعه‌های اهل بیتی كه در كشورهای مختلف وجود دارند با در پیش گرفتن رفتارهای دوستانه و برادرانه با همه مسلمانان، برقراری مجالس وحدتبخش و مراسم و شعائر مذهبی مشترك، ایجاد مجالس گفتگو و بحث‌های علمی و منطقی و اقدامات دیگر به ایجاد این وحدت و همكاری كمك می‌كنند.
در اجلاس هم تلاش میکنیم مصوباتی برای تحکیم این امر داشته باشیم و ضمناً عواملی که در برخی کشورها موجب تفرقه و اختلافات طایفهای می‌شود را بررسی و برای رفع آنها اقدام کنیم.
ابنـا : در پایان اگر صحبت خاصی مانده است بفرمایید.
ــ از همه برادران و خواهرانی که برای اجرای امور مختلف این اجلاس تلاش می کنند تشکر میکنم.
ابنـا : ما هم تشکر میکنیم که در شرایط سخت فعلی که بشدت درگیر فعالیت های مربوط به اجلاس و همایش هستید این فرصت را در اختیار ما قرار دادید.
اهداف مجمع همان‌طور كه از نامش بر می‌آید؛ معرفی و شناساندن مكتب اهل بیت به جهانیان، نشر آثار و معارف اسلام، قرآن و عترت، تحكیم و پشتیبانی و گسترش وحدت و اتحاد امت اسلامی، تلاش برای كم شدن اختلافات در میان مسلمانان و پراكندگی میان آنها، دفاع از مكتب اهل بیت در برابر هجوم دشمنان، پاسخگویی به پرسش‌ها در دنیا در مورد مكتب اهل بیت، پشتیبانی از پیروان اهل بیت است.
پس از پایان ماه مبارک رمضان امسال و از 20 تا 24 شهریورماه پنجمین اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) در تهران برگزار خواهد شد. در این اجلاس که هر چهار سال یکبار تشکیل می‌شود حدود1000 نفر از شخصیت‌های مهم جهان تشیع از 120 کشور شرکت خواهند نمود.
آنچه در پی می‌آید گفتگوی ابنا با «حجت الاسلام والمسلمین محمدحسن اختری» دبیرکل مجمع و رییس ستاد برگزاری اجلاس است:
ابنـا : به عنوان اولین سؤال، لطفا تاریخچه ای از مجمع جهانی اهل بیت(ع) بیان بفرمایید.
ــ بسم الله الرحمن الرحیم. با سلام و درود به پیشگاه حضرت ولی عصر و آرزوی تعجیل در ظهور آن حضرت، و این امید که خداوند ما را از زمینهسازان ظهور و خدمتگزارن برنامه جهانی آن امام بزرگ قرار دهد.
مجمع جهانی اهل بیت(ع) 21 سال پیش جهت تحقق بخشیدن به یکی از مهمترین آرمان‌های پیروان اهل بیت عصمت و طهارت ـ علیهم السلام ـ یعنی «وحدت و انسجام بخشیدن به شیعیان اهل بیت پیامبر(ص)» و «تلاش برای ارتقاء فکری و فرهنگی آنان» تشکیل شد.
اولین گردهمایی عمومی مجمع با فرمان ولی امر مسلمین جهان و مرجعیت عالیه جهان تشیع حضرت آیت الله العظمی خامنهای با حضور بیش از سیصد نفر از فرهیختگان و نخبگان تشكیل گردید و در همان کنفرانس سنگ بنای مجمع نهاده شد.
اهداف مجمع همان‌طور كه از نامش بر می‌آید؛ معرفی و شناساندن مكتب اهل بیت به جهانیان، نشر آثار و معارف اسلام، قرآن و عترت، تحكیم و پشتیبانی و گسترش وحدت و اتحاد امت اسلامی، تلاش برای كم شدن اختلافات در میان مسلمانان و پراكندگی میان آنها، دفاع از مكتب اهل بیت در برابر هجوم دشمنان، پاسخگویی به پرسش‌ها در دنیا در مورد مكتب اهل بیت، پشتیبانی از پیروان اهل بیت است.
از آن زمان تاکنون، مجمع خدمات مهم و مفیدی به مسلمانان عموماً و شیعیان خصوصاً نموده است که اشاره به آنها وقت زیادی میطلبد و خوانندگان شما هم با آن آشنا هستند.
ابنـا : مجمع عمومی چه جایگاهی در مجمع دارد؟
ــ در زمان تأسیس مجمع، ارکان و بازوهایی برای آن در نظر گرفته شد. "شورای عالی" و "مجمع عمومی" از مهمترین ارکان مجمع هستند. "دبیر كل" هم برای پیگیری نظرات این دو رکن، اجرای اساسنامه و مصوبات مجمع در نظر گرفته شد كه به کمک معاونان، مدیران و کارکنان مجمع وظایف خود را انجام میدهد.
«مجمع عمومی» متشکل از شخصیتها و افرادی از پیروان اهل بیت در سراسر جهان اسلام و جهان تشیع است. در حال حاضر حدود 700 نفر عضو این مجمع هستند که تعدادی از آنها را نخبگان داخلی و بقیه را پیروان اهل بیت علیهم السلام در کشورهای دیگر دنیا تشکیل می دهند.
ابنـا : اجلاس مجمع عمومی در چه فاصلهای برگزار می‌شود؟
ــ طبق اساسنامه، هر چهار سال یکبار این مجمع عمومی تشکیل جلسه میدهد. ما چهار سال پیش، چهارمین مجمع عمومی را تشکل دادیم و الان هم پس از پایان ماه مبارک رمضان اجلاس مجمع عمومی را برگزار خواهیم کرد.
در چهارمین اجلاس مجمع عمومی در مردادماه سال 1386 حدود 500 نفر از شخصیت‌های خارجی از حدود 100 كشور شرکت کردند؛ در حالی که پیشبینی میکنیم پنجمین اجلاس مجمع عمومی با شرکت حدود 600 شخصیت خارجی از 120 کشور برگزار شود. بیش از 400 نفر از مدعوین هم از فرهیختگان داخلی هستند که مجموعاً نزدیک به 1000 نفر در این اجلاس شرکت خواهند نمود. البته از الان نمی توانیم بگوییم که حتماً همه دعوت شدگان در اجلاس شرکت خواهند کرد؛ ولی پیش بینی می شود که بیش از 75 درصد آنها شرکت کنند. میتوان گفت که هم از نظر شرکت، هم از نظر تعداد مدعوین و هم از نظر تعداد کشورها بیشتر از اجلاس قبل خواهند بود.
ابنـا : هدف از برگزاری این اجلاس چیست؟
ــ اهداف این اجلاس همان اهداف مجمع است؛ یعنی اجلاس مجمع عمومی برای پیگیری و تحقق اهداف مجمع برگزار می‌شود. در این جلسات نخبگانی كه از سراسر جهان عضو مجمع جهانی اهل بیت(ع) هستند نظرات و پیشنهادهای خود را بیان كنند. در این اجلاس همچنین مسائل مبتلا به پیروان اهل بیت(ع) مطرح می‌شود و هریک از اعضاء مشکلات شیعیان مناطق خود را بیان میکنند تا راهکارهایی برای حل آن مشکلات در نظر گرفته شود. بهرحال این اجلاس، فرصت خوبی برای مدعوین از کشورهای مختلف است که موضوعات و گزارشها و مسائل منطقه خودشان را بیان کنند.
ابنـا : برنامههای مجمع عمومی امسال چیست؟
ـ این اجلاس از روز یکشنبه 20 تا روز 23 شهریور 1390 برگزار خواهد شد. مراسم افتتاحیه در روز یکشنبه برگزار می‌شود. روزهای دوم و سوم و صبح روز چهارم كمیسیون‌ها، و بعداز ظهر روز چهارم مراسم اختتامیه را خواهیم داشت.
ابنـا : چرا اجلاس امسال را به نام "اهل بیت(ع) و بیداری اسلامی" نامگذاری كردهاید؟
ــ یکی از وظایف اساسی که بر عهده همه ماست داشتن آگاهی از وقایعی است که در جهان اسلام میگذرد، تا از این طریق بتوانیم با تحلیل درست و دقیق نسبت به وقایع پیرامون خود، مسؤولیت خود رابشناسیم و براساس آن اقدام کنیم. به عبارت دیگر درک درست از قضایا، بستگی به بصیرت و آگاهی دارد و از این طریق است که انسان میتواند وظیفه خود نسبت به آنچه در جهان میگذرد را بشناسد.
خوب، الان مهمترین واقعه جهان اسلام "بیداری اسلامی" است که از حدود 7 ماه پیش شدت و سرعت گرفته و یکی یکی کشورهای عربی و اسلامی را درنوردیده و حتی در برخی کشورهای غیراسلامی هم اثر گذاشته است. برخی افراد از آغاز این تحولات تلاش کردند که آن را بر اساس توطئهای آمریکایی تحریف کنند و دلایل آن را به انگیزههای اجتماعی، اقتصادی و معیشتی تقلیل دهند. کشورهای امپریالیستی هم تلاش کردند به گونهای وانمود شود که جریانهای طغیان‌گر این خیزشها را به وجود آوردهاند ؛ در حالی که اساسیترین و بنیادیترین انگیزه حرکتهای اخیر منطقه، اسلامخواهی و دینگرایی و عزتطلبی است که بدون شک، ریشه در انقلاب اسلامی و اندیشههای حضرت امام(ره) دارد و همین دینی بودن این تحولات است که باعث وحشت امپریالیسم شده است.
در واقع، برخلاف آنچه که برخی سران منطقه چند سال پیش اعلام کردند و تعبیر "هلال شیعی" را در توصیف وضعیت منطقه به کار بردند، باید گفت به کوری چشم آنها این "هلال مقاومت" است که در منطقه تشکیل شده و در حال تبدیل به "بدر شب چهارده مقاومت" است.
لذا همه توطئه‌ها و دشمنیها، این حرکت پایانناپذیر است و همان‌طور که مردم تونس، مصر و لیبی موفق شدند انقلابیون بحرین، یمن و بقیه خیزشها هم به پیروزی خواهند رسید؛ چرا که برای خدا قیام کردهاند و هدفشان دین، عزت، کرامت و شرفشان است.
با توجه به آنچه عرض کردم و با توجه به شرایط امسال جهان اسلام، موضوع کلی«اهل بیت(ع) و بیداری اسلامی» و «نقش مجمع جهانی اهل بیت(ع) در این زمینه» نیز در دستور کار قرار گرفته است و شرکتکنندگان طی این اجلاس چهار روزه در کمیسیونهای مختلف به بحث و گفتوگو در مورد این موضوع هم میپردازند.
ابنـا : آیا این نامگذاری، آثار عملی هم در پی خواهد داشت؟
ــ به نظر ما اقداماتی که تاکنون از سوی مسلمانان جهان درباره تحولات منطقه و حمایت از مردم مظلوم و انقلابی صورت گرفته کافی نبوده است. کارهایی هم بوده بیشتر در حد حرکات تبلیغی و ابراز انزجار و تنفر از جنایات دیکتاتورها بوده است و در زمینههای میدانی و عملی کار خاصی انجام نگرفت.
لذا ما دو هدف عمده را از این نامگذاری دنبال میکنیم:
1. تلاش میکنیم در مباحثاتمان ـ مخصوصاً در کمیسیون ویژه بیداری اسلامی ـ تحلیل عمیق و صحیحی از بیداری اسلامی در منطقه ارائه کنیم و مانع از تحلیلهای ناصواب افرادی شویم که در داخل و خارج جهان اسلام، تلاش میکنند این خیزش را مصادره کنند.
2. از آنجا که مردم انقلابی در این کشورها ـ مخصوصاً مردم بحرین ـ متحمل همهگونه تعرض و مصیبتی شدند و الان شرایط مناسبی ندارند با طرح مشکلات آنها در اجلاس، تلاش میکنیم راهکارهای عملی برای کاهش آلام آنان پیدا کنیم.
بهرحال، به نظر ما میتوان از فضای موجود در منطقه، بیشترین و بهترین بهرهبرداری را در راستای بیدار کردن مردم انجام داد و نتایجی عملی به دست آورد. البته این نتایج عملی به پیگیری اعضای مجمع عمومی و نیز همکاری رسانهها بستگی دارد که امیدواریم انجام شود.
ابنـا : دشمنان اسلام در صدد ایجاد توطئه در میان مسلمانان‌اند. مجمع جهانی اهل بیت(ع) در این اجلاس چه برنامه‌هایی را برای خنثی كردن توطئه‌ها دارد؟
ـ یكی از اهداف مجمع، ایجاد وحدت و همكاری بین مسلمانان است. در این راه، هم مجمع و هم مجموعه‌های اهل بیتی كه در كشورهای مختلف وجود دارند با در پیش گرفتن رفتارهای دوستانه و برادرانه با همه مسلمانان، برقراری مجالس وحدتبخش و مراسم و شعائر مذهبی مشترك، ایجاد مجالس گفتگو و بحث‌های علمی و منطقی و اقدامات دیگر به ایجاد این وحدت و همكاری كمك می‌كنند.
در اجلاس هم تلاش میکنیم مصوباتی برای تحکیم این امر داشته باشیم و ضمناً عواملی که در برخی کشورها موجب تفرقه و اختلافات طایفهای می‌شود را بررسی و برای رفع آنها اقدام کنیم.
ابنـا : در پایان اگر صحبت خاصی مانده است بفرمایید.
ــ از همه برادران و خواهرانی که برای اجرای امور مختلف این اجلاس تلاش می کنند تشکر میکنم.
ابنـا : ما هم تشکر میکنیم که در شرایط سخت فعلی که بشدت درگیر فعالیت های مربوط به اجلاس و همایش هستید این فرصت را در اختیار ما قرار دادید.